In de hele wereld zien we de ongelijke verdeling van schaarse, maatschappelijk gewaardeerde zaken zoals kennis, banen, macht en bezit, verdeelt over verschillende groepen mensen en ongelijke waardering en behandeling van mensen op grond van hun maatschappelijke positie (Ensie, 2019).
Zowel in het buitenland als in Nederland zijn er mensen die dagelijks sociale ongelijkheid ervaren. Deze groep mensen raakt achter op de samenleving waardoor ze in een neerwaartse spiraal terecht komen.
Universele rechten
Na de holocaust hebben de VN met elkaar afgesproken dat dit nooit meer mag gebeuren en heeft een aantal universele rechten opgesteld die voor iedereen golden. Vele landen ondertekenden deze rechten. Een aantal van deze universele regels zijn:
– Iedereen wordt vrij en met gelijke rechten geboren
– Je hebt recht op leven, vrijheid en veiligheid
– Slavernij is verboden
– Martelen is verboden
– Je hebt het recht op erkenning voor de wet
– Als je onrecht is aangedaan, moet je rechtsbescherming krijgen. Je mag niet zomaar worden opgesloten, of het land uitgezet. Je hebt recht op een eerlijke en openbare rechtszaak met een onafhankelijke rechter. (Internationaal, 2019)
Niet alle landen gingen akkoord met deze rechten waardoor vele mensen niet gelijk behandeld worden, die geen gelijke kansen krijgen en op alle mogelijke manieren achtergesteld worden. Neem bijvoorbeeld Palestijnse Syriërs die al drie generaties lang in Syrië leven die na al die jaren nog niet erkend worden door de staat. Doordat ze stateloos zijn hebben deze mensen geen recht op studie, kunnen daardoor geen goede baan krijgen of legaal werk. Ze kunnen niet reizen naar andere landen en worden in de meeste gevallen gediscrimineerd en mogen hun mening niet geven.
Sociale en economische ongelijkheid in het buitenland
Overal kom je sociale ongelijkheid tegen, het vaakst in ontwikkelingslanden zoals Tanzania, Ethiopië, Oeganda, Mali, Soedan en Brazilië waar de sloppenwijken naast wijken liggen waar elke inwoner een zwembad heeft. Dit contrast is enorm maar waar. Naast ontwikkelingslanden heerst er ook veel sociale ongelijkheid in oorlogsgebieden zoals: Syrië, Iran, Irak maar ook in landen als Israël en Palestina waar al een eeuwenoud conflict woedt. Wat sommige mensen niet weten, is dat er ook sociale ongelijkheid is in landen als de VS. Daar is de sociale ongelijkheid in de afgelopen decennia enorm toegenomen. Zo worden de miljardairs in de VS elke dag rijker en is de ‘gewone’ burger achterop gaan raken. Hierdoor wordt de kloof tussen arm en rijk elke dag groter.
Sociale en economische ongelijkheid in Nederland
Het gaat heel goed met Nederland, zo leven we langer, bewegen we meer en blijven langer gezond. Mannen leven hierdoor gemiddeld zes jaar langer dan een kwarteeuw geleden en vrouwen, die al een hogere levensverwachting hadden, drie jaar. Naast onze levensverwachting veranderde in deze kwarteeuw nog een aantal dingen, zo daalde de criminaliteit en steeg de welvaart. De conclusie van het SCP is dat Nederland in de afgelopen 25 jaar voller, grijzer en meer divers is geworden. We staan zelfs op plaats 6 van de meest gelukkigste landen. Echter naast dat het heel goed gaat met Nederland heerst er ook veel sociale en economische ongelijkheid.
Zo groeit het verschil tussen arm en rijk, het verschil tussen de hoeveelheid hoog en laagopgeleide mensen en het verschil tussen mensen met een goede en een slechte gezondheid. De achterblijvers in de samenleving raken steeds verder achterop terwijl de voorlopers het steeds beter doen. Doordat de ‘achterblijvers’ steeds minder goed kunnen aansluiten bij de samenleving worden ze ook steeds ongelukkiger. In 1990 noemde 17 procent van hen zich ‘erg gelukkig’, ondanks alles, en 26 procent vond zichzelf ‘ongelukkig’. Tegenwoordig voelt 40 procent zich ongelukkig en is er nog maar 6 procent ‘erg gelukkig’. De achterblijvers zien dat mensen om hun heen veel profiteren van de welvaart die er in Nederland is, en zij niet. Dit maakt hen nog ongelukkiger en vervreemd hen steeds meer van de rest van de samenleving. Mensen met weinig kans op een goede opleiding en dus weinig kansen in de toekomst leven gemiddeld zeven jaar korter dan hoogopgeleiden. Deze groep is sinds de jaren negentig minder aan sport gaan doen en op school krijgen ook hun kinderen minder kansen dan de kinderen van gezinnen die het beter hebben (Koning, 2019).
Uit onderzoeken blijkt dat deze groep mensen een relatief klein sociaal netwerk hebben. Met verkiezingen stemt deze groep meestal niet. Ontwikkelingen als digitalisering en de flexibilisering van de arbeidsmarkt maakt het voor de ‘achterblijvers’ moeilijker om aan te haken. Naast de áchterblijvers kent Nederland nog een aantal andere groepen die sociale en economische ongelijkheid ervaren. Dat zijn mensen met een migratie of buitenlandse achtergrond, vrouwen, homoseksuelen, lesbiennes, transgenders en interseksen.
Zo blijkt dat bijvoorbeeld Lhbti-werknemers die net als ieder ander carrière willen maken vaak worden geconfronteerd met specifieke belemmeringen, zoals vooroordelen, ongelijke kansen, ontbreken van antidiscriminatiebeleid en pesterijen op het werk. Ook blijkt uit onderzoek dat de positie van transgender personen in Nederland relatief slecht is. Personen die een wijziging in hun geslachtsregistratie in de BRP hebben laten doorvoeren, hebben een fors slechtere sociaaleconomische positie dan de algemene bevolking. Ze vallen bijvoorbeeld
vaker in de lage inkomenscategorie, hebben minder vermogen en meer schulden, en
hebben veel minder vaak een koophuis (toorn, 2019).
Er zijn verschillende aspecten van sociale ongelijkheid. Zo kent het buitenland sociale ongelijkheid binnen ontwikkelingslanden en landen die in oorlog verkeren, maar ook heerst er sociale ongelijkheid in landen als de VS. In Nederland kent de maatschappij meer aspecten van sociale ongelijkheid. Zo heb je in Nederland de achterblijvers, deze groep ervaart als gevolg van sociale ongelijkheid een steeds slechter wordend gevoel over hun leven en zijn over het algemeen minder gezond. Andere groepen die in Nederland sociale ongelijkheid ervaren zijn de mensen met een buitenlandse/ migratie achtergrond, vrouwen en de Lhbti-gemeenschap. Deze groepen hebben bijna dagelijks te maken met discriminatie, vooroordelen, ongelijke kansen, en pesterijen. Bij deze mensen worden de universele rechten van de mens, die na de tweede wereldoorlog opgesteld zijn, niet nagekomen. Het is goed dat deze rechten er zijn maar er is nog een lange weg te gaan voordat iedereen er ook profijt van heeft.
Bronnenlijst
voor deze uiteenzetting heb ik verschillende bronnen geraadpleegd.
ensie. (2019, maart 9). Sociale ongelijkheid. Opgehaald van https://www.ensie.nl: https://www.ensie.nl/psychologie-en-sociologie/sociale-ongelijkheid
international, a. (2019, maart zaterdag). Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (korte versie). Opgehaald van https://www.amnesty.nl: https://www.amnesty.nl/encyclopedie/universele-verklaring-van-de-rechten-van-de-mens-uvrm-korte-versie
Koning, M. S. (2019, maart 9). De ongelijkheid in Nederland is in 25 jaar gegroeid. Opgehaald van https://www.nrc.nl: https://www.nrc.nl/nieuws/2017/12/11/zorgen-over-wie-niet-kan-meedoen-a1584583
toorn, l. l. (2019, maart 10). sociale vraagstukken. Opgehaald van https://www.socialevraagstukken.nl: https://www.socialevraagstukken.nl/lhbts-hebben-meer-rolmodellen-nodig-op-het-werk/
Reactie plaatsen
Reacties